SUNUŞ
6 Şubat 2023 tarihinde ülkemizde yaşanan deprem planlama ve uygulama alanında birçok eksikliğimiz olduğunu gözler önüne sermiştir. Afeti yöneten değil, riski yöneten bir anlayışı ülkemizde hakim kılmadığımız sürece ne yazık ki bu gibi olaylarda maddi ve manevi kayıplarımız artacaktır. Güvenli konut ihtiyacı, kentleşmenin toplumcu bir bakış açısı ile yapılandırılması gibi konular hiç kuşkusuz öncelik olmalıdır. Bunların yanında riski bir bütün olarak ele almak afet sonrası yönetimi çok daha kolaylaştıracaktır.
Deprem ile birlikte göz ardı edilen, planlamaya dahil edilmeyen bir sorun ortaya çıkmıştır “afet atıkları”. İki Erciyes Dağı büyüklüğünde veya 210 milyon ton civarında atığın oluştuğu tahmin ediliyor. Bu atıkların yönetiminin yarattığı maliyetin yanında ciddi bir ekolojik tahribat oluşturduğu su götürmez bir gerçek.
Afet anında yıkıntılara nasıl müdahale edileceği, sonrasında nasıl, hangi araçlarla, hangi ekipmanla nereye, kim tarafından taşınacağı hiçbir kentimizde planlanmamış durumda.
İklim Değişikliği Politika ve Araştırma Derneği olarak bu önemli eksikliğin giderilmesi için adım atılmasını sağlamak istedik. UNDP’nin desteği ile gerçekleştirdiğimiz proje kapsamında, konun paydaşlarını, yerel yönetimleri ve ilgili tüm kamu kurumları ile akademisyenleri bir araya getirerek afet atık eylem planlarının önemini ve temelde nasıl hazırlanması gerektiğine dair bir çalıştay düzenledik. Aldığımız geri bildirimleri de katarak bu rehber dokümanı hazırladık. Rehber dokümanımızın amacı yerel yönetimlerin hazırlayacakları afet atık eylem planlarına dair genel bilgiyi sağlamak oldu.
Dileriz tüm yerel yönetimler afet hallerinde oluşan atıkları yönetmek adına uygulanabilir, etkin planlar gerçekleştirebilir ve riski yönetebilir hale gelebilirler. Biz dernek olarak, tüm yerel yönetimlere katkı vermeye hazırız.
Bu kapsamda, çalışmalarımıza destek olan deprem bölgesinden çalıştayımıza katılan tüm teknik uzmanlara, ilgili kamu kurumlarından katkı veren uzmanlara, Hacettepe Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Selim Sanin’e, Hacettepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Mustafa Şahmaran’a, UNDP yöneticilerine ve uzmanlarına teşekkür ederiz.
Saygılarımla,
Dr. Baran BOZOĞLU
Dernek Başkanı
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKA VE ARAŞTIRMA DERNEĞİ HAKKINDA
İklim değişikliği ile ilgili çeşitli konularda derin değişim ve dönüşümleri stratejik olarak yönlendirmek üzere karar vericileri bilgilendirmek için bilgi oluşturmak, diyalog ve tartışmayı şekillendirmek ve bu sonuçları iletmek için çalışmalar yapar. Bu çalışmaları gerçekleştirirken ilgili paydaşların sürece dahil olması için bir platform sağlar.
İDPAD, iklim değişikliğinin çevresel, politik, ekonomik ve sosyal önemi göz önüne alındığında, söylemi büyütmek ve eyleme geçmek için gerekli altyapıyı oluşturur ve bağlantı kurar.
İDPAD, raporlarında kullandığı tüm bilgileri iklim değişikliği ve değişim normları hakkındaki mevcut düşünceyi daha iyi anlamak ve anlatmak için kamuoyuna sunar.
YAZARLAR
İrem KAYIRAN BOZOĞLU (Kimya Mühendisi, Hukukçu), Elif AYHAN (Çevre Mühendisi)
TEŞEKKÜRLER
Bu çalışma kapsamında düzenlenen çalıştaya katılan ve katkı sunan belediyelere, sivil toplum kuruluşlarına,
akademisyenlere ve kamu kurum ve kuruluşlarına teşekkür ederiz.
SORUMLULUK REDDİ
İDPAD, iklim değişikliğinin önemini vurgulamak ve yeşil ve mavi dönüşümün teşvik edilmesinde merkezi olan konular hakkında tartışma oluşturmak amacıyla yayınlar ve raporlar yayınlar. Bu raporda verilen bilgiler, o sırada yazarlar
için mevcut olan en iyi bilgiler olsa da, İDPAD ve katılımcıları, doğruluğundan ve doğruluğundan sorumlu tutulamaz. Bu raporda yer alan haritalarda kullanılan gösterimler ve materyallerin sunumu, herhangi bir bölgenin, ülkenin,
bölgenin, şehrin veya alanın veya yetkililerinin yasal statüsüne ilişkin herhangi bir görüş ifade etmemektedir.
ATIF BİLGİSİ
Kayıran Bozoğlu İ., Ayhan E. (2024). Afet Atıkları Yönetim Rehberi. İklim Değişikliği Politika ve Araştırma Derneği.