IPCC’nin yeni bir taslak raporu, Agence France-Presse’e (AFP) sızdırıldı. AFP Perşembe günü rapor bulgularını sundu. Taslak, iklimdeki çöküşü durdurmanın imkansız hale gelebileceği bir dizi eşik konusunda uyarıda bulunuyor. Şu uyarıda bulunuyor: “Dünyadaki yaşam, yeni türlere evrilerek ve yeni ekosistemler yaratarak sert bir iklim değişikliğinden kurtulabilir… Ama insanlar bunu yapamaz.”
İklim bilimciler, acilen harekete geçilmediği takdirde küresel ısınmanın Dünya’nın doğal sistemlerinde devrilme noktalarını tetikleyeceğini düşünüyor. Sonrasında ise yaygın ve muhtemelen geri dönüşü olmayan felaketlere yol açacağından giderek daha fazla endişe duyuyorlar.
Dünyanın önde gelen iklim bilimcilerinin hazırladığı bir taslak rapora göre, etkilerin birçoğunun çoğu insanın düşündüğünden çok daha yakın zamanda görülmeye başlanacağı ve sera gazı emisyonları bir miktar kontrol altına alınsa bile önümüzdeki on yıllarda yaşamı temelden şekillendireceği ifade edilmiştir.
Sıcaklıklar belirli bir seviyeye ulaştığında devrilme noktaları tetiklenir ve kelebek etkisi yaratır. Bir etki hızla geniş yankıları olan bir dizi ardışık olaya yol açar. Örneğin, artan sıcaklıklar Kuzey Kutbundaki donmuş toprakların (permafrostun) erimesine yol açtığından, çözünen toprak, daha fazla ısınmaya neden olan ve CO2’den çok daha güçlü bir sera gazı olan metanı atmosfere salıyor.
Diğer devrilme noktaları arasında, karbon emisyonları hızla azaltılsa bile tersine çevrilmesi neredeyse imkansız olabilecek ve deniz seviyelerini onlarca yıl boyunca feci şekilde yükseltecek kapasiteye sahip kutup buzullarının erimesi ve Amazon yağmur ormanlarının aniden savana doğru geçiş yaşaması olasılığı da yer alıyor. Amazon’daki bu geçiş zaten bilim insanlarının da söylediği gibi “bu durum hızlı ve nispeten küçük sıcaklık artışlarıyla da mümkündür.”
AFP’ye göre, IPCC’nin sızan taslak raporu, en az 12 potansiyel devrilme noktasından bahsediyor. Raporda, “En kötüsü henüz gelmedi, çocuklarımızın ve torunlarımızın hayatlarını bizimkinden çok daha fazla etkiliyor” ifadelerinin bulunduğu söyleniyor.
Şimdiye kadar sıcaklıklar sanayi öncesinden 1.10C daha yüksek ve bu ısınma düzeyi bile iklimin zaten değişmeye başladığını söylüyor. On yıl önce bilim adamları, küresel ısınmayı 19. yüzyılın ortalarındaki seviyelerin 20C üzerinde sınırlamanın geleceği korumak için yeterli olacağına inanıyorlardı.
Bu hedef, ısınmayı toplu olarak 20C ‘nin çok altında ve mümkünse 1,50C ‘de sınırlamaya söz veren yaklaşık 200 ülke tarafından kabul edilen 2015 Paris anlaşmasında yer alıyor. Mevcut trendlerde dünya en iyi ihtimalle sanayi öncesi dönemden yaklaşık 30C daha sıcak olacaktır.
Daha önceki modeller, Dünya’yı değiştiren iklim değişikliğinin 2100’den önce olası olmadığını tahmin ediyordu. Ancak BM taslak raporu, 1,5 0C’nin üzerinde bile uzun süreli ısınmanın “ileri derecede ciddi, yüzyıllarca süren ve bazı durumlarda geri döndürülemez sonuçlara” yol açabileceğini söylüyor.
Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), bu yaz ve gelecek yıl aşamalı olarak yayınlanacak önemli bir rapor hazırlıyor. 2022 yılında 6. Değerlendirme Raporunu (AR6) yayımlamayı planlıyor.
Raporun çoğu, Kasım ayında Glasgow’da gerçekleşen BM iklim görüşmeleri olan COP26’daki politika yapıcılar tarafından değerlendirileceği için zamanında yayınlanamayacak.
Kaynaklar
The Guardian
France 24